امروزه نه تنها کودکان و نوجوانان تمایل به انجام بازی های رایانه ای دارند بلکه بزرگسالان نیز در کمال تعجب اوقات فراغت خویش را با انجام بازی های رایانه ای در موبایل ها و تبلت هایشان می گذرانند و باید گفت که افراد بدون توجه به زمان، مکان و موقعیت اجتماعی خویش در مکان های مختلف خود را با انجام این بازی ها سرگرم می کنند.
تحقیقات نشان داده است که انجام بازی های رایانه ای اعتیادآور است و می تواند بر سلامت جسمی و روحی افراد تاثیرگذار باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: در بیشتر مطالعات صورت گرفته در زمینه بازی های رایانه ای استفاده افراطی از این نوع بازی ها در اوقات فراغ پیامدهای زیان باری را در زندگی اجتماعی و پیشرفت در بعد تحصیلی کودکان ایجاد می کند.
رضوان پورمحمدی ادامه داد: بروز رفتارهای خشونت آمیز در خانه و محیط های عمومی از کودکان نشان از تاثیر منفی این بازی ها دارد.
وی با بیان اینکه تا به حال هیچ مدرکی دال بر بی زیان بودن این بازی ها پیدا نشده است، افزود: صاحب نظران در این زمینه معتقدند که احتمال شکل گیری الگوهای ذهنی تحت تاثیر این بازی ها و احتمال همذات پنداری کودکان با شخصیت های موجود در بازی های رایانه ای یکی از مهمترین معضلات و پیامدهای منفی استفاده افراطی و بدون برنامه از این بازی ها به شمار می رود.
کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی ابراز کرد: تقلید در رفتارهای ظاهری کودکان از دیگر عواقب زیان بار استفاده از این نوع بازی ها است. چرا که همانگونه که در جامعه شاهد هستیم بسیاری از کودکان با خرید لباس هایی شبیه به شخصیت های موجود در این بازی ها و با انجام رفتارهای آنها سعی در تقلید و همذات پنداری با این شخصیت ها دارند که این موضوع ضمن ایجاد روحیه ای پرخاشگرانه در آنها باعث ایجاد تزلزل در شخصیت کودکان نیز می شود.
پسران بیش از دختران تمایل به انجام بازی های خشونت آمیز دارند
پورمحمدی استفاده از این بازی ها را در پسران بیش از دختران دانست و عنوان کرد: پسرها به لحاظ ساختار فیزیکی و ژنتیکی تمایل بیشتری به استفاده از این بازی ها دارند و حتی در انجام بازی های گروهی هم پسران سعی در استفاده از بازی های خشونت آمیز رایانه ای دارند.
وی جایگزینی بازی های فکری و سنتی به جای استفاده افراطی از بازی های رایانه ای را راه حل مناسبی برای دوری بچه ها از این بازی ها دانست و اظهار داشت: معرفی بازی های فکری و سنتی توسط والدین به فرزندانشان و همراه شدن آنها در انجام این بازی ها ضمن بالا بردن صبر و حوصله کودکان، باعث افزایش تمرکز آنها نیز می شود.
این کارشناس فرهنگی با بیان اینکه در حال حاضر در بازار بازی های فکری وجود دارد، افزود: می طلبد تا والدین با صبر و حوصله انجام بازی هایی همچون دوز بازی، هفت سنگ و الک دولک را که در آنها هم رنگ ها دخیل هستند و تمرکز را افزایش می دهند به بچه ها معرفی کنند.
پورمحمدی ادامه داد: می بینیم بچه هایی را که در فامیل یا خیابان در نگاهشان و رفتارشان خشونت موج می زند و بسیاری از این بچه ها قابل کنترل نیستند و والدین به دنبال مشاور و راهکاری برای بهبود وضعیت آنها هستند.
در جامعه امروزی برخی از بچه ها در مقابل این بازی ها رها شده اند و والدین برای آسایش خویش و برای اینکه حوصله کافی برای گذراندن وقت با کودکشان را ندارند بدون توجه به عواقب و آسیب های این بازی ها کودک را صبح تا شب پای رایانه و برای انجام بازی سرگرم می کنند؛ اما والدین باید بدانند که استفاده افراطی از این بازی ها در شکل گیری شخصیت کودکشان در آینده تاثیر منفی خواهد داشت؛ لذا دادن برنامه در انتخاب نوع و زمان بازی به کودکان می تواند از بروز عواقب جسمانی و روحی در آنها جلوگیری کند.
چاقی کودکان، زاییده محیط مدرن امروزی است
نادیده گرفتن نقش فناوری در بروز چاقی در کودکان انکارناپذیر است و چاقی زاییده محیط مدرن امروزی است.
چاقی یکی دیگر از عواقب استفاده افراطی از این نوع بازی ها است؛ چرا که کودکان با نشستن ساعت ها در جلوی تلویزیون و یا پای بازی های رایانه ای بدون توجه به زمان از تنقلات چرب و شور استفاده می کنند.
تحقیقات میدانی در این زمینه نشان داده است که مصرف میان وعده های چرب و شور در حین استفاده از این بازی ها افزایش می یابد و کودکان با اضافه وزن و چاقی مفرط که در آینده می تواند برای آنها بیماری هایی همچون چربی و فشار خون را ایجاد کند مواجه می شوند.
در ایران به طور متوسط طبق تحقیقات میدانی انجام شده ۲۰درصد از دانش آموزان اضافه وزن دارند و پنج درصد از آنها هم چاق هستند که بیشترین دلیل این موضوع طبق تحقیقات محققان استفاده کودکان به صورت افراطی از بازی های رایانه و عدم تحرک آنها است.
کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی ابراز کرد: طبق مطالعات صورت گرفته روی دو هزار و ۵۴۶ کودک دبستانی در خارج از کشور یک سوم از کودکانی که به انجام بازی های رایانه ای مشغول هستند حداقل در طول هفته یک یا چند وعده غذایی را از رژیم غذایی خود حذف می کنند.
پورمحمدی ادامه داد: در کشور ما مساله نگران کننده در این زمینه چاقی و لاغری بیش از حد کودکان است؛ چرا که کودکانی که پای بازی های رایانه ای می نشینند یا بدون توجه به نوع تغذیه مواد شور و چرب را زیاد مصرف می کنند و چاق می شوند و یا برخی از آنها به دلیل سرگرمی بیش از حد از خوردن غذا پرهیز می کنند لاغر می شوند؛ در نتیجه استفاده از رسانه های دیجیتال به صورت آگاهانه و تحت کنترل والدین می تواند از اعتیاد به این بازی ها جلوگیری کند.
وی بیان داشت: هدایت آگاهانه و با درایت والدین و صبر و حوصله بیشتر آنها برای گذراندن وقت با کودکشان می تواند بچه ها را به سمت استفاده از بازی های فکری و سنتی سوق دهد.
وقت گذاشتن برای کودکان سرمایه گذاری برای تامین آینده آنها است
این کارشناس فرهنگی وقت گذاشتن برای بچه ها را بزرگترین سرمایه گذاری برای حفظ آنها از آسیب های این بازی ها در آینده دانست و عنوان کرد: والدین باید با صبر و حوصله و معرفی بازی های سنتی زمان کودکی خویش به فرزندانشان آنها را به سمت انجام این بازی ها هدایت کنند، ضمن اینکه هم بازی شدن والدین با کودکان برای انجام بازی های فکری و سنتی تاثیر بسزایی در تمایل انجام این بازی ها توسط کودکان دارد.
یکی از والدین که فرزندش به صورت افراطی از بازی های رایانه ای استفاده می کند به خبرنگار مهر گفت: ما به دلیل زندگی در آپارتمان مجبوریم کودکمان را برای دوری از ایجاد سر و صدا پای کامپیوتر به انجام بازی های رایانه ای سرگرم کنیم.
آذر گنجی ادامه داد: الان که کودکم ۱۲ سال دارد اضافه وزن دارد و دیگر نمی توانم او را برای دوری از انجام بازی های رایانه ای کنترل کنم.
یکی دیگر از والدین هم به خبرنگار مهر گفت: من برای کودکم برنامه ریزی کرده ام و به او زمان داده ام تا در زمان مشخصی از بازی های رایانه ای استفاده کند و در زمان مشخصی هم او را به پارک می برم تا بازی کند.
نگاه کودکان به وسائل بازی رایانه ای، از روی دست دوست و فامیل است
احمد کریمی ابراز کرد: با توجه به اینکه بیشتر بچه ها در خانواده، فامیل و مدرسه از تبلت استفاده می کنند بیشتر بچه ها توقع دارند که آنها نیز از این وسایل مدرن برای انجام بازی هایشان استفاده کنند؛ لذ ا اعتقاد دارم والدین باید با هوشیاری و برنامه ریزی بازی های کودکانشان را کنترل کنند.
یکی دیگر از ولدین به خبرنگار مهر گفت: کودکم بر اثر انجام بازی های رایانه ای خشونت آمیز و دیدن کارتون های پر از خشم امروزی دچار پرخاشگری شده و در دیدار اول با نزدیکانمان به جای دادن سلام به آنها مشت و لگد می زند.
قنبری ادامه داد: مجبور شده ام برای بهبود وضعیت کودکم او را به مشاوره ببرم و تا حد امکان نیز از رفت و آمد با اقوام خودداری کنم.
وی اعتیادآور بودن این بازی ها را عاملی برای افت تحصیلی کودکان قلمداد کرد و یادآور شد: تاثیر استفاده از بازی های رایانه ای در وضعیت تحصیلی کودکان نیز مشهود است. این معلم دوره ابتدایی اظهار داشت: نه تنها کودک من بلکه تمامی کودکانی که اوقات خود را با انجام بازی های رایانه ای می گذرانند دچار افت تحصیلی نیز شده اند.
ظهور تکنولوژی در زندگی امروزی بشر وجود دارد و دوری از پدیده تکنولوژی غیر ممکن است؛ لذا باید کودکان در مدارس و مهد کودک ها، همچنین در محیط خانواده به آگاهی نسبی در زمینه استفاده صحیح از وسایلی همچون کامپیوتر، تبلت و گوشی موبایل دسترسی داشته باشند، ضمن اینگه آگاهی خانواده ها نسبت به خطرات و آسیب های استفاده افراطی از این وسایل می تواند به کاهش بروز مشکلات موجود در این زمینه در جامعه کمک شایانی کنند.
نکته آخر اینکه باید به کودکانمان آموزش دهیم تا از تمامی این وسایل به صورت صحیح و در زمینه پیشرفت علم و دانش استفاده کند.
گزارش از: طاهره قهیه ای
